Mùa Chay Cho Thấy Những Nguy Hiểm Cần Phải Cảnh Giác
Lent Reveals What’s at Stakes
Trích dịch A Lenten Pilgrimage (Hành Hương Mùa Chay)
của Đức Tổng Giám Mục J. Peter Sartain
Mỗi khi
đọc lời nguyện mở đầu Thánh Lễ Chủ Nhật Thứ Nhất Mùa Chay, tôi lại nhận thấy mình
còn phải học hỏi thêm nhiều:
Lạy Chúa
toàn năng,
Nhờ việc
cử hành Mùa Chay thánh hàng năm,
Xin
cho chúng con được hiểu biết thêm
Về kho
tàng quý giá ẩn dấu nơi Chúa Kitô
Và bằng
hành động xứng đáng mưu tìm những ơn ích từ đó mà ra.
Năm phụng
vụ liên tiếp đưa ta tiếp cận màu nhiệm Chúa Kitô về mọi phương diện – không phải
vì ta hiểu thấu được sự sống sự chết và sự phục sinh của Ngài theo tuần tự đã xảy
ra, nhưng vì nhờ được gần gũi liên tục với Chúa Kitô ta để cho Ngài đi sâu vào đời
sống chúng ta. Cũng một bài học tôi học năm nay trở thành sâu sắc hơn năm tới bởi
vì tôi có thêm kinh nghiệm mới và vì tôi đã để Chúa Kitô giúp tôi hiểu những
kinh nghiệm ấy trong ánh sáng của Ngài.
Bắt đầu
quyển sách nhỏ này tôi muốn trình bày “Lời Mở Đầu Mùa Chay” để nói lên những
nguy hiểm cần phải cảnh giác trong mùa này. Tôi thấy phần mở đầu này gồm có những
điểm sau đây:
Sự độc ác và quỷ dữ là điều có thật. Lúc đầu Satan là một thiên thần tốt lành
do Chúa tạo dựng. Nhưng bằng sự lựa chọn tự do và cố ý, hắn và những quỷ dữ khác
đã dứt khoát và vĩnh viễn chối bỏ Thiên Chúa. Hắn là kẻ giả dối muốn lôi kéo ta
ra khỏi tình yêu Thiên Chúa và chính vì hắn mà tội lỗi và sự chết đã vào thế
gian. Ta phải đối diện với sự thật là quỷ Satan có thật, và hắn rong ruổi khắp
nơi và chúng ta trở thành mục tiêu cám dỗ của hắn. Phủ nhận hay quên rằng Satan
có thật, hoặc chỉ coi hắn là một kiểu nói văn vẻ để nhân cách hóa sự dữ là đã mở
rộng lòng chúng ta cho những mưu chước của hắn.
Nhìn nhận tội nguyên tổ. Nếu ta không hiểu biết nghiêm chỉnh sự
mạc khải về tội nguyên tổ thì không thể hiểu được mầu nhiệm Chúa Kitô. Ông
Adong buổi đầu được Chúa ban cho sự thánh thiện và công chính – và không phải
chỉ mình ông nhưng tất cả bản tính con người đều được như vậy – Nhưng ông và bà
Evà đã làm mất ân sủng ấy vì coi mình hơn Thiên Chúa. Vì nghe theo lời dụ dỗ của
Satan, họ đã phạm một tội riêng nhưng có ảnh hưởng đến bản tính con người mà họ
truyền lại cho con cháu trong tình trạng sa ngã. Tội nguyên tổ là tội bị “lây
nhiễm” chứ không phải tội mà ta “đã phạm”- Nó là một tình trạng chứ không phải
một hành động – Vì ta sinh ra trong tình trạng này ta phải chịu ngu dốt, đau khổ,
phải chết và dễ dàng phạm tội.
Tội
riêng là điều có thật. Phép
Rửa đem lại sức sống của ân sủng Chúa Kitô, xóa tội nguyên tổ và đưa ta trở lại
với Thiên Chúa. Tuy nhiên hậu quả của tội nguyên tổ vẫn còn (bản tính yếu đuối
và xu hướng phạm tội) và ta phải đối phó với tính hay phạm tội của ta trong những
hoàn cảnh cụ thể. Mùa Chay mời gọi ta nhìn thẳng vào bản thân mình như soi gương
và nhìn nhận rằng ta đã phạm tội – nhìn nhận rằng đôi khi ta đã cố tình ngoảnh
mặt xa lìa Thiên Chúa. Ta không thể nói, như Adong và Evà đã nói, rằng “quỷ đã
xúi tôi làm như vậy”. Nó cám dỗ ta phạm tội, nhưng ta nhận trách nhiệm về điều xấu
ta đã làm và khiêm nhường xin Chúa và những ai ta đã xúc phạm tha thứ.
Bản
tính con người vốn là tốt đẹp. Tội
nguyên tổ đã làm tổn thương bản tính con người nhưng không làm hư hỏng hoàn toàn
được. Tất cả chúng ta được tạo dựng theo hình ảnh Thiên Chúa, giống như Thiên
Chúa - được tạo dựng trong tự do cho tự do, trong tình yêu cho tình yêu. Tất cả
những gì Chúa tạo dựng đều tốt lành, và Chúa không bao giờ để mất tình yêu dành
cho chúng ta.
Quyền
lực của Satan không phải là vô biên. Satan
chỉ là một thụ tạo và không thể ngăn cản việc xây đắp triều đại Thiên Chúa. Hắn
là nguyên nhân gây tai hại ghê gớm nhưng hắn không thể thắng được quyền lực của
Chúa là đấng hướng dẫn lịch sử của con người và cả hoàn vũ bằng sức mạnh và lòng
nhân lành. Chúa cho phép ma quỷ lộng hành là một điều bí nhiệm, nhưng “chúng ta
biết tất cả mọi sự đều có tác dụng tốt đối với những ai có lòng mến Chúa.”
(Rom: 8-28). Ta phải mạnh mẽ né tránh những mưu chước của Satan, khôn khéo nhận
biết những cám dỗ của hắn là giả trá và khiêm nhường bám vào Chúa. Ta không có đủ
phương thế để chiến đấu với Satan một mình, và chớ có thử làm thế nhé. Giống như
Chúa Giêsu ta cầu xin Chúa Cha ban cho sức mạnh trong cuộc chiến chống sự dữ.
Ngài sẽ gìn giữ ta cho được an toàn.
Con Thiên Chúa cứu chúng ta. Thiên Chúa hứa ban đấng cứu thế cho nhân
loại, nhưng vượt xa sự trông đợi của mọi người Ngài đã gửi chính con một của Ngài
đến. Chúa Giêsu là ông Adong thứ hai bởi vì nhờ Ngài mà bản tính nhân loại được
khôi phục trở lại tình trạng thánh thiện nguyên thủy. Cũng như vì một người phạm
tội mà mọi người bị án phạt, thì vì hành động của một người công chính mà sự
tha thứ và sự sống được ban cho mọi người. Cũng như vì sự bất tuân phục của một
người mà mọi người trở thành tội lỗi, thì nhờ sự vâng lời của một người mà nhiều
người được trở nên công chính.” (Rom 5: 18-19) Bằng cách chịu chết trên thập giá,
Ngài đã chấm dứt quyền lực của sự chết trên chúng ta.
Lời kêu gọi hoán cải. Bằng cách loan báo và mở đường đi vào
triều đại Thiên Chúa, Chúa Giêsu đã lấy lại được những gì đã mất vì tội nguyên
tổ - lấy lại được sự lành thánh mà Adong và Evà đã được hưởng trong thời sơ
khai. Qua sự chết và phục sinh của Ngài, Ngài đã đưa ta trở lại con đường tới
Thiên Chúa và mời gọi ta từ bỏ những quyến rũ của Satan và ca ngợi Chúa Cha
trong mọi sự - trong tâm hồn và trong hành động.
Đây là
những luận đề chính của đạo thánh
Chúa Kitô mà ta phải nắm vững để hiểu được ý nghĩa của sự chết và phục sinh của
Chúa Kitô và bắt đầu làm sáng tỏ những điều đó trong đời sống chúng ta. Kế tiếp
tôi sẽ bàn về những cơ hội trong đời sống có thể giúp ta làm được như vậy.
Vũ Vượng
dịch