Học Hỏi Cách Lãnh Đạo Khiêm Nhường Của Các Thánh
Learning
Humble Leadership from the Saints
(Nguyên
bản tiếng Anh của Tiến Sĩ BJ Gonzalvo, đăng trong báo điện tử NW Catholic ngày
28 tháng 8, 2017)
Lãnh đạo
là một đề tài thảo luận quan trọng, nhưng cũng là cái gì khó tìm kiếm.
Sống
trong xã hội người ta luôn luôn tìm kiếm những người lãnh đạo giỏi. Ta muốn tìm
kiếm, hun đúc và đặt họ vào địa vị lãnh đạo chúng ta. Chúng ta luôn phải tìm kiếm
những kiểu mẫu và khuôn thước lãnh đạo để noi theo, vì con đường trở thành lãnh
đạo giỏi và hữu hiệu không phải con đường trơn tru dễ dàng. Ta nhìn vào những
nhà quản trị kinh doanh, các vị chủ tịch, các tướng lãnh và nhiều người khác, để
tìm ra phương pháp trở thành lãnh đạo giỏi.
Nhưng
bạn có hiểu được rằng một số những tấm gương hay nhất về tài lãnh đạo thành công
thực sự được tìm thấy nơi cuộc đời các thánh? Ta biết các thánh lúc nào cũng sẵn
sàng trợ giúp - hướng dẫn, bầu cử và cầu nguyện cho ta – nhưng ta không để ý đến
những tấm gương lãnh đạo của
các ngài. Thật đáng tiếc, bởi vì ơn gọi nên thánh - được áp dụng cho tất cả chúng
ta – cũng là ơn gọi trở thành một người lãnh đạo.
Dù không
nghĩ mình là người lãnh đạo chăng nữa, ta cũng được kêu gọi hướng dẫn những người
quanh ta - người trong nhà, bạn bè, đồng nghiệp tại sở làm - đến với Chúa Kitô.
Còn kiểu mẫu lãnh đạo nào tốt hơn kiểu mẫu của những vị thánh đã đáp lời gọi nên
thánh cũng như đáp mời lời gọi trở thành người lãnh đạo dân Chúa? Cho nên ta hãy
nhìn vào các thánh để tìm ra một vài nguyên tắc lãnh đạo để noi theo ngày nay.
Một đặc
điểm lãnh đạo mà người ta phải khó nhọc mới tìm được là lòng khiêm nhường. Khiêm
nhường thường bị tiếng oan trong xã hội ngày nay. Mới nghe ta thấy như nó đồng
nghĩa với tủi nhục. Vì có nhiều người huênh hoang tự đắc, hùng hổ đề cao mình ở khắp nơi. Và tiếc thay người ta
không đánh giá cao lòng khiêm nhường khi đi tìm người lãnh đạo. Dường như nhiều
người còn coi lòng khiêm nhường là cái gì trái ngược với lãnh đạo.
Nhưng
lòng khiêm nhường chính là bí quyết để lãnh đạo có hiệu quả. Hãy lấy tài lãnh đạo
khiêm nhường của Thánh Phanxicô thành Assisi hay Mẹ Têrêxa làm thí dụ. Khi nghe
được tiếng Chúa gọi, các ngài đáp ứng với lòng khiêm nhường chân thật. Khi được
hỏi tại sao các ngài được Chúa chọn, các ngài trả lời: Chúa đã chọn những người
bé mọn nhất để người đời biết rằng những thành quả của các ngài đều nhờ Chúa mà
có. Các ngài muốn làm sao để tất cả sự vinh quang là của Chúa, không phải của các
ngài. Nhiều người đã tìm được việc làm hay địa vị lãnh đạo cũng vì có lòng khiêm
nhường.
Các nhà
hiền triết Hy Lạp cổ đại nói rằng khiêm nhường là một đức tính đại hạng
(meta-virtue) – là nền tảng của tất cả những đức tính khác, như khôn ngoan, thương
người, can đảm và tha thứ. Cuộc đời Mẹ Têrêxa là biểu hiện rực rỡ của đức tính
này. Mẹ nói: “Khiêm nhường là mẹ của tất cả các nhân đức: trinh khiết, bác ái và
vâng lời.”
Khiêm
nhường là đức tính thiết yếu nếu ta muốn đi theo Chúa Giêsu, kiểu mẫu tuyệt đỉnh
của lòng khiêm nhường. Chúa Giêsu đã khiêm nhường rời bỏ trời cao xuống trần gian
để nâng cao những kẻ bé mọn. Như ngài đã nói với các môn đệ: “Ai muốn là người
thứ nhất phải là người sau chót và là đầy tớ của mọi người.” (Maccô 9:35)
Có một
vài cuộc nghiên cứu về lãnh đạo mới đây cho thấy các nhà lãnh đạo có uy lực mạnh
hơn khi có lòng khiêm nhường. Thánh Augustinô có lần đã nói nếu ta muốn đi lên
thì phải bắt đầu bằng cách đi xuống: “Bạn định xây một tháp cao thấu từng mây
chăng? Trước hết hãy lấy lòng khiêm nhường làm nền tảng.” Lòng khiêm nhường giúp
các nhà lãnh đạo biết coi trọng người khác hơn chính mình. Họ biết gạt bỏ cái tôi
để coi những lợi ích của người khác là trọng tâm, chứ không phải chính mình.
Lòng
khiêm nhường giúp ta thấy được điều mà những kẻ kiêu hãnh khó thấy – đó là những
hạn chế và những nhược điểm của ta. Để được thuộc cấp tin cậy ta cần phải khiêm
nhường nhìn nhận mình có nhiều hạn chế, cần sự giúp đỡ, cần được sửa chữa để giỏi
hơn, cần được mọi người cùng chung làm việc, để hoàn thành nhiệm vụ trước mắt.
Hãy để
cho đức khiêm nhường dẫn ta đi tới vận mệnh đời đời, cùng với các anh chị em chúng ta trong Chúa Kitô. Như lời đức
Thánh Cha Phanxicô đã nói trong một bài giảng mới đây: “Khiêm nhường là con đường
nên thánh.”
Vũ Vượng
dịch